《速度与激情8》上映3天狂揽13亿 创7项新纪录
- Оваа стати?а е за историското кралство, пред Актите на уни?ата со Ирска од 1800 година За современата зем?а, види Обединето Кралство. За островот, види Велика Британи?а.
Кралство Велика Британи?а | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1707–1800 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Главен град | Лондон 51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W | ||||||||||
| Говорени ?азици | Англиски (офици?ален), Корнски, Шкотски, Норн, Велшик | ||||||||||
| Уредува?е | Унитарна парламентарна уставна монархи?а | ||||||||||
| Монарх | |||||||||||
? 1707–1714 | Ан | ||||||||||
? 1714–1727 | ?ор? I | ||||||||||
? 1727–1760 | ?ор? II | ||||||||||
? 1760–1800 | ?ор? III | ||||||||||
| Премиер | |||||||||||
? 1721–1742 | Роберт Волпол | ||||||||||
? 1742–1743 | Спенсер Комптон | ||||||||||
? 1757–1762 | Во?вода од ?укасл | ||||||||||
? 1766–1768 | Вили?ам Пит Постариот | ||||||||||
? 1770–1782 | Лорд Норт | ||||||||||
? 1783–1800 | Вили?ам Пит Помладиот | ||||||||||
| Legislature | Парламент | ||||||||||
| Домот на лордовите | |||||||||||
| Долeн дом | |||||||||||
| Историски период | XVIII век | ||||||||||
| 1 ма? 1707 | |||||||||||
| 1 ?ануари 1801 | |||||||||||
| Површина | |||||||||||
| 1707–1800 | 230.977 km2 (89,181 sq mi) | ||||||||||
| 1707 | 230.977 km2 (89,181 sq mi) | ||||||||||
| 1800 | 230.977 km2 (89,181 sq mi) | ||||||||||
| Население | |||||||||||
? 1707 | 7.000.000 | ||||||||||
? 1800 | 10.500.000 | ||||||||||
| Валута | Британска фунта | ||||||||||
| |||||||||||
| Денес дел од |  Обединето Кралство
| ||||||||||
.svg)
.svg)
Кралство Велика Британи?а познато и како Обединетото Кралство на Велика Британи?а — независна држава во северозападна Европа, од 1707 до 1801 година. Независноста ?а добил на 1 ма? 1707 година, со политичко со?узништво со Кралството на Шкотска и Кралството на Англи?а (вклучува??и го и Велс). Со Договорот за Уни?ата во 1706 година, (ратификуван во 1707 година како Акти на уни?ата), се создало единствено, обединето кралство, кое го опфатило целиот остров и неговите помали одделени острови, при што ?а отфрлил Ирска ко?а останала одделено кралство под ново формираната британска круна. Новото кралство било контролирано од посебен парламент и влада сместени во Вестминстер. Поранешните кралства ве?е ?а имле подделено монархи?ата, откако ?аков VI, Крал на Шкотите ?а наследил Кралицата Елизабета I по не?зината смрт во 1603 година и станал Крал на Англи?а, со што ?а придобил ?Уни?ата на Круните“.
Новото кралство на Велика Британи?а било наследено од Обединето Кралство на Велика Британи?а и Ирска на 1 ?ануари 1802 година, кога Велика Британи?а била обединета со Кралство Ирска според Актот на уни?ата од 1800 година, по што следувало прикрива?е на Ирскиот бунт од 1798 година. Во 1922 година поголем дел од Ирска ?а напуштил Уни?ата, воде??и се со друго име на зем?ата во 1927 година, - Обединето Кралство на Велика Британи?а и Северна Ирска. Подоцнежните Британски зем?и, иако се со територи?ални промени, биле земени предвид со директни продолжува?а од Велика Британи?а отколку од успешните зем?и.
Име
[уреди | уреди извор]Во Договорот на уни?ата и подоцнежниот Акт на уни?ата ?асно било истакнато дека Англи?а и Шкотска требало да бидат ?Обединети во едно кралство под името на Велика Британи?а“[1]. Тие исто така ?а разгледувале новата зем?а под ими?ата ?Едно кралство“, ?Обединетото Кралство на Велика Британи?а“ и ?Обединетото Кралство“[2][3][4]. Мрежните места на парламентот на Обединетото Кралство, шкотскиот парламент, ББЦ и други кои вклучувале историски конотации, се повикувале на зем?ата создадена на 1 ма? 1707 година[5][6], под името ?Обединетото Кралство на Велика Британи?а“. Сепак, државата основана од уни?ата на Англи?а и Шкотска во 1707 година, се однесувала на кралството на Велика Британи?а[7][8][9][10][11][12].
Терминот обединето кралство се употребувал неформално за време на XVIII век да се опише ново обединетата наци?а од Англи?а и Шкотска, но офици?ално станал дел од името после Актот на уни?ата од 1800 година кога било назначено како име на зем?ата по обединува?ето со Кралството на Ирска. Во 2006 година, историските конотации за Та?мс из?авиле дека Обединетото Кралство не постоело сè до 1800 година, до Актот на уни?ата со Ирска, иако една стати?а на нивното мрежно место се однесувала на Основа?ето на Обединетото Кралство на Велика Британи?а од 1707 година. Во 1927 година, пет години пред да се смени Британската независност, оддел во ?ужна Ирска од Обединетото Кралство го отстранил треминот Обединето Кралство. Сè до 1953 година, ова не било обновено.
Политичка структура
[уреди | уреди извор]Кралствата на Англи?а и на Шкотска, кои датираат од 9 век, биле одделени држави сè до Актот на уни?ата од 1707 година. Ме?утоа, во 1603 година тие се соединиле, кога ?аков VI од Шкотска ?а наследил неговата роднина Елизабета I и стана крал на Англи?а (под името ?аков I). Според Ст?уартската династи?а, посебна монархи?а владеела во Уни?ата на круните, односно на целиот остров на Велика Британи?а, ко?а под вли?ание на англиската круна владеела и над Кралството во Ирска. Секое кралство имало сво? парламент и закони (и покра? тоа што имало обид за обединува?е за време на ме?улвластието во средината на 17 век).
Поделбата се сменила драматично, кога на сила стапил Актот на уни?ата во 1707 година[13], со посебно обединето кралство и посебно обединет парламент. (Сепак, Ирска останала офици?ално одделена сè до Актот на уни?ата од 1801 година). Успехот на британското кралство (и на Ирска) бил одреден со Англискиот акт за спогодба. Шкотскиот акт за безбедност, ко? тема за расправа со Англи?а, завршил исто така со успех. Актот за спогодбата наведувал дека наследникот на англиското кралство треба да биде протестантски потомок на Избраничката Софи?а Хановерска (ова било главната причина за успехот на Хановер само неколку години по Уни?ата).
Парламентот на Велика Британи?а, ко? офици?ално ги застапувал парламентот на Англи?а и парламентот на Шкотска, ?а овластувал законодавната власт. Ме?утоа, новото тело било продолжение на Англискиот парламент, со иста локаци?а во Вестминстер, но сепак проширено за да го вклучи и претставништвото од Шкотска[14].
Како поранешен парламент на Англи?а и современ парламент на Обединетото Кралство, парламентот на Велика Британи?а бил составен од три елементи: Долен дом, Горен дом и Крал. Правото на англиската аристократи?а да седи во Горниот дом останало непороменето, додека на несразмерно големата шкотска аристократи?а и било дозволено да пратат шеснаесет претставници, избрани според нивниот бро? на претставници во секо? парламент. Исто така, членовите на поранешниот Долен дом на Англи?а останале членови на Долниот дом на Британи?а, но (како резултат на поврзаниот данок заснован на две држави) бро?от на шкотските претставници се намалил на четириесет и пет, споредбено со претходната бро?ка во Шкотскиот парламент. Новите благородници во Аристократи?ата на Велика Британи?а се стекнале со автоматско право за место во Горниот дом.
И покра? кра?от на парламентот во Шкотска, сепак, државата ги задржала своите закони заедно со судскиот систем по Уни?ата.
Односот со Ирска
[уреди | уреди извор]Како резултат на Законот на Поининг од 1495 година, парламентот на Ирска бил зависен од парламентот на Англи?а, а по 1707 година од парламентот на Велика Британи?а. Исто така, во Актот за независноста на Ирска во Велика Британи?а од 1719 година, било наведено дека Горниот дом на Ирска неодамна ги присвоила власта и судството за да ?се прегледуваат, поправаат и дополнуваат” пресудите на ирските судови[15]. Во актот било об?аснето како што кралството на Ирска било подредено и зависно од Британското Кралство, така Кралот преку Парламентот на Велика Британи?а ?а имал ?цела сила и авторитет да донесува закони и статути со целосна полноважност за да ги поврзи лу?ето од Ирска со Кралството на Велика Британи?а”. Актот бил отповикан со укинува?ето на Актот за безбедна независност во однос на Актот во Ирска од 1782 година[16]. Истата година, ирскиот Устав од 1782 година создал период на законодавна слобода. Сепак, Ирското востание од 1798 година ?а нарушил таа слобода и бил еден од главните фактори за соединува?е на кралствата на Велика Британи?а и Ирска во 1801 година[17].
Велика Британи?а во 18 век
[уреди | уреди извор]Во XVIII век, Англи?а, а од 1707 година Велика Британи?а, станала доминантна колони?ална сила во светот, со Франци?а, ко?а и станал главен соперник на владеачката сцена.
Обединува?е
[уреди | уреди извор]Политичкото обединува?е на Британи?а било главна цел на кралицата Ана, последната монархи?а на Династи?а Ст?уарт во Англи?а и Шкотска и првата монархи?а на Велика Британи?а. Под заштита на Кралицата и не?зините советодавачи, Договорот за уни?ата бил составен и преговара?ата поме?у Англи?а и Шкотска почнале во 1706 година Актот на уни?ата бил одобрен во 1707 година, обединува??и ги парламентот и Кралство Англи?а со парламентот и Кралство Шкотска, со што било формирано Кралството на Велика Британи?а. Анаофици?ално станала првиот владетел на обединетото британско кралство и според член 22 од Договорот на уни?ата, Шкотска испратила 45 членови во новиот Долен дом на Велика Британи?а.
Царство
[уреди | уреди извор]Смртта на Карло II од Шпани?а, на 1 ноември 1700 година, неговиот наследник од Шпани?а и неговото колони?ално владее?е до Филип од Ан?ои, внук на фракцускиот крал, ?а зголемила можноста за обединува?е на Франци?а, Шпани?а и нивните колонии, што претставувало неприфатлива можност за другите сили од Европа. Во 1701 година, Англи?а, Португали?а и Холанди?а застанале на страната на Светото Римско Царство против Шпани?а и Франци?а за време на Во?ната за шпанското наследство[18]. Конфликтот траел сè до 1714 година, кога Франци?а и Шпани?а изгубиле од новата зем?а Велика Британи?а. На заклучокот во Договорот од Утрехт, Филип и неговите потомци се откажале од наследството на француско кралство. Шпани?а го загубила не?зиното кралство во Европа и иако го чувала кралството во Америка и Филипините, била непоправливо ослабната за една таква голема сила. Новата Британска Импери?а, според оние англиски колонии од 1707 година, била територи?ално проширена: Британи?а од Франци?а ги добила ?уфаундленд и Акади?а, а од Шпани?а, Гибралтар и Минорка. Гибралтар, ко? до денешен ден е британска прекуморска територи?а, станал поморска база и ? овозможува на Британи?а да ги контролира Атлантските влезни и излезни точки на Средозем?ето[19].
Седумгодишната во?на ко?а почнала во 1756 година, била првата во?на ко?а доведе глобално подобрува?е и го виде британскиот однос со Европа, Инди?а, Северна Америка, Карибите и кра?бреж?ето на Африка. Потпишува?ето на Договорот од Париз од 1763 година, имал важни последици за Британи?а и не?зината импери?а. Во Северна Америка, иднината на Франци?а како колонизациска сила била завршена со отстапува?ето на територи?ата на Нова Франци?а на Британи?а, остава??и доста голема популаци?а на франкофони под британска контрола, и отстапува?е на Луизи?ана на Шпани?а. Шпани?а ? ?а отстапила Флорида на Британи?а. Во Инди?а, Карнатската во?на ?а оставила Франци?а под контрола на не?зините енклави, но под воени рестрикции и обврска да ги поддржува Британските зем?и, препушта??и ? ?а на Британи?а иднината на Инди?а. Британската победа над Франци?а во Седумгодишната во?на ?а направиле Британи?а главна колони?ална сила во светот.
Меркантилизам
[уреди | уреди извор]Меркантилизамот било главна политика наметната од страна на Британи?а за не?зините колонии[20]. Меркатилизмот значел владата и трговците да се поврзат со цел да ?а зголемат политичката сила и богатството, и исклучува?е на други империи. Владата ги заштитувала своите трговци и ги чувала од трговски бариери, одлуки и субвенции во домашната индустри?а сè со цел да ги зголеми извозите и да ги намали увозите во Кралството. Владата се борела со шверцува?ето кое станало главна американска техника во XVIII век за ограничува?е на тргува?ето со Французите, Шпанците и Холан?аните. Целта на меркантилизмот била намалува?е на вишокот од тргува?ето, при што злато и сребро ?е грга во Лондон. Владата започнала со такси и даноци. Владиниот приход бил наменет за врвната Кралска морнарица, ко?а не само што ги заштитувала британските колонии туку и им се заканувала на колониите од другите империи па понекогаш и ги запленувала. Поради тоа Кралската морнарица го зафатила Нов Амстердам (подоцна ?у?орк) во 1664 година. Колониите биле запленети пазари за британската индустри?а, а целта била да се збогати татковината[21].
Американска револуци?а
[уреди | уреди извор]Во времето на 1760-те и 1770-те, односите поме?у Тринаесетте колонии и Британи?а биле прилично затегнати, на?прво поради гневот на Британскиот Парламент да ги оданочува американските колонии без нивна согласност. Несогласува?ето се претворило во насилство и во 1775 година, започнала Американската во?на за независност. Следната година, колониите из?авиле независност на Обединетите Држави и со економска и поморска помош од Франци?а победиле во во?ната во 1783 година.
Вторo Британскo Царство
[уреди | уреди извор]Загубата на Обединетите Држави, во време на на?популарните колонии на Британи?а, го обележува преминот поме?у првата и втората импери?а, каде што Британи?а го насочила своето внимание од Америка кон Ази?а, Тихиот Океан и подоцна кон Африка[22]. Во ?Богатството на народите” од Адам Смит об?авена во 1776 година, се зборува дека колониите биле излишни и дека слободната тргови?а требало да се замени со старите политики на трговците со што се одликува првиот период на колониското проширува?е, кое го датира протекционизмот на Шпани?а и Португали?а. Порастот на тргови?а поме?у новите независни Обединети држави и Британи?а по 1783 година, го потврдуваат ставот на Смит дека политичката контрола била неопходна за економски успех.
Инди?а
[уреди | уреди извор]За време на првиот век на операции, друштвата во источна Инди?а се фокусирале на тргови?ата, а не на граде?е импери?а во Инди?а. Интересот на друштвата од тргови?а преминал во територи?а во XVIII век кога силата на Кралството на Мигал се намалила и кога друштвата од источна Инди?а се бореле со сво?от француски дво?ник и француското друштво од Источна Инди?а (Compagnie fran?aise des Indes orientales) за време на Карнатските во?ни од 1740-тите до 1750-тите години. Битката на Пласе? ко?а ?а пресече Британи?а, предводена од Роберт Клив, ги поразил французите и нивните со?узници, го оставил друштвото под контрола на Бенгал и на поголемата воена и политичка сила во Инди?а. Во следните децении, проширува?ето на териториите се зголемио, владее??и директно или индиректно преку локалните владетели под закана од нивните претседателски армии, од кои пове?ето биле составени од тамошните индиски сепои[23][24].
Австрали?а
[уреди | уреди извор]Во 1770 година, ?е?мс Кук го открил источниот брег на Автрали?а за време на истражувачкото патува?е кон ?ужниот Тихи Океан. Во 1778 година, ?озеф Бенкс, ботаничар на патува?ето, изнел доказ пред владата за соодветноста на Ботаничкиот залив за основа?ето на строгата колонизаци?а и во 1787 година, запловила првата испорака на докази, ко?а пристигнаа во 1788 година.
Во?ува?е со Франци?а
[уреди | уреди извор]На прагот на XIX век Франци?а под Наполеон Бонапарт ?а предизвикал Британи?а во битка, ко?а за разлика од другите во?ни, претставувала натпревар на идеологии поме?у овие две нации[25] . Не била загрозена само позици?ата на Британи?а на светската сцена: Наполеон се заканувал со напад врз самата Британи?а, а со тоа им препишал слична судбина и на зем?ите од континентална Европа дека неговите армии ?е ги окупираат. Во во?ните со Наполеон, Британи?а инвестирала големи суми на капитал и средства за да победи. Кралската морнарица ги блокирала француските порти[26][27].
Француската револуци?а ги заживеала религиозните и политички проблеми во Кралството на Ирска, под владее?е на Кралот од Велика Британи?а. Во 1798 година, Ирските националисти започнале Ирското востание и верувале дека Франци?а ?е им помогне да ?а поразат Британи?а[28][29]. Вили?ам Пит – помладиот, премиер на Британи?а, цврсто верувал дека единствено решение на проблемот е обединува?е на Велика Британи?а и Ирска. То? го искажал ово? став по поразот на Ирците со мала помош од Франци?а. Уни?ата била обединета со Договорот на уни?ата од 1800 година а поддршката од Ирскиот парламент се обезбедила со компензаци?ата и заштитата. На 1 ?ануари 1801 година, Велика Британи?а и Ирска офици?ално се обединиле во едно кралство – Обединето кралство на Велика Британи?а и Ирска[30].
Монархи?а
[уреди | уреди извор]- Ана(1707- 1714 година), претходно кралица на Англи?а, кралица на Шкотска и кралица на Ирска од 1702 година
- ?ор? I (1714–1727година)
- ?ор? II (1727–1760година)
- ?ор? III (1760–1801година), остана Крал на Обединетото кралство на Велика Британи?а и Ирска сè до неговата смрт во 1820 година
Парламентот на Велика Британи?а
[уреди | уреди извор]Парламентот на Велика Британи?а се состоел од Горен дом, составен од негови членови и свештеници, и Долен дом, ко? се избирал на неколку години. Во Англи?а и во Велс парламентарците останале непроменети сè до постое?ето на Парламентот[31]. За време на XVIII век британскиот Устав значително се подобрил.
Аристократи?ата на Велика Британи?а
[уреди | уреди извор]Како резултат на Уни?ата од 1707 година, немало нови аристократи во Англи?а или Ирска. Англиските аристократи продолжиле да го бараат правото за влез во Горниот дом во Вестминстер, додека шкотските аристократи избирале претставници според нивниот дозволен бро? за во Горниот дом. Кралицата продолжила да ги бира аристократите, дали во новата аристократи?а на Велика Британи?а или во аристократи?ата на Ирска, но аристократските претставници имале право на место само во Ирскиот Горен дом.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ ?The Treaty (act) of the Union of Parliament 1706“. Scots History Online. Архивирано од изворникот на 2025-08-08. Посетено на 18 July 2011.
?Union with England Act 1707“. The national Archives. Посетено на 18 July 2011.
?Union with Scotland Act 1706“. Посетено на 18 July 2011.:
Both Acts and the Treaty state in Article I: That the Two Kingdoms of Scotland and England, shall upon 1 May next ensuing the date hereof, and forever after, be United into One Kingdom by the Name of GREAT BRITAIN. - ↑ "After the political union of England and Scotland in 1707, the nation's official name became 'Great Britain'", The American Pageant, Volume 1, Cengage Learning (2012)
- ↑ "From 1707 until 1801 Great Britain was the official designation of the kingdoms of England and Scotland". The Standard Reference Work: For the Home, School and Library, Volume 3, Harold Melvin Stanford (1921)
- ↑ "In 1707, on the union with Scotland, 'Great Britain' became the official name of the British Kingdom, and so continued until the union with Ireland in 1801". United States Congressional serial set, Issue 10; Issue 3265 (1895)
- ↑ Scottish referendum: 50 fascinating facts you should know about Scotland www.telegraph.co.uk, 11 January 2012: "Scotland has been part of the United Kingdom for more than three hundred years"
- ↑ Scotland: Rogue nation
- ↑ Acts of Union 1707 parliament.uk, accessed 31 December 2010
- ↑ England – Profile BBC, 10 February 2011
- ↑ Scottish referendum: 50 fascinating facts you should know about Scotland (see fact 27) www.telegraph.co.uk, 11 January 2012
- ↑ Uniting the kingdom? nationalarchives.gov.uk, accessed 31 December 2010
- ↑ The Union of the Parliaments 1707 Архивирано на 2 ?ануари 2012 г. Learning and Teaching Scotland, accessed 2 September 2010
- ↑ The Creation of the United Kingdom of Great britain in 1707 Архивирано на 15 ма? 2011 г. Historical Association, accessed 30 January 2011
- ↑ Act of Union 1707, Article 1.
- ↑ Act of Union 1707, Article 3.
- ↑ W. C. Costin & J. Steven Watson, eds., The Law & Working of the Constitution: Documents 1660–1914, vol. I for 1660–1783 (A. & C. Black, 1952), pp. 128–129
- ↑ Costin Watson (1952), p. 147
- ↑ Williams, The Whig Supremacy: 1714 – 1760 (1962) pp 287-306.
- ↑ James Falkner (2015). The War of the Spanish Succession 1701-1714. Pen and Sword. стр. 22–25.
- ↑ Julian Hoppit, A Land of Liberty?: England 1689–1727 (2000) ch 4, 8
- ↑ Max Savelle, Seeds of Liberty: The Genesis of the American Mind (2005) pp. 204–211
- ↑ William R. Nester, The Great Frontier War: Britain, France, and the Imperial Struggle for North America, 1607–1755 (Praeger, 2000) p, 54.
- ↑ Anthony, Pagden (1998). The Origins of Empire, The Oxford History of the British Empire. Oxford University Press. стр. 92.
- ↑ Philip Lawson, The East India Company: A History (Routledge, 2014).
- ↑ Philip J. Stern, "History and historiography of the English East India Company: Past, present, and future!." History Compass 7.4 (2009): 1146-1180.
- ↑ Roger Knight, Britain against Napoleon: The Organization of Victory, 1793-1815 (2013) pp 61-62.
- ↑ David Andress, The Savage Storm: Britain on the Brink in the Age of Napoleon (2012)
- ↑ Brendan Simms, "Britain and Napoleon," Historical Journal (1998) 41#3 pp. 885–94 in JSTOR
- ↑ ?British History – The 1798 Irish Rebellion“. BBC. 5 November 2009. Посетено на 23 April 2010.
- ↑ Daniel Gahan, Rebellion!: Ireland in 1798 (1998)
- ↑ John Ehrman, The Younger Pitt: The Consuming Struggle (1996), vol 3 cover 1797 to his death in 1806.
- ↑ Chris Cook & John Stevenson, British Historical Facts 1760–1830 (The Macmillan Press, 1980)
