做梦房子倒塌什么预兆

?Слобода на барикадите“ (1830) од Ежен Делакроа

百度 原标题：按奥运思路筹备特许经营工作军运会首批特许商品7月有望面世本报讯（记者万凌）24日从武汉军运会执委会获悉，为把2019年10月将在武汉举行的第七届世界军人运动会办成世界一流、中国气派、武汉特色、军味浓厚、效益综合的国际体育盛会，军运会执委会相关部门未雨绸缪，积极借鉴国际顶级体育赛会的筹备经验，最近邀请了曾参与北京奥运会、广州亚组委等筹备工作的专家和企业代表来汉传授经验并提出工作建议。

Романтизам — сложено уметничко, книжевно и интелектуално движе?е кое се по?авува во втората половина на XVIII. век во Европа, а сво?ата полна афирмаци?а ?а доживува со реакци?а на Индустриската револуци?а. Делумно, тоа претставува бунт против аристократските општествени и политички норми на просветителството и рекаци?а против научната рационализаци?а на природата, а во на?голема мера се овоплотува во ликовните уметности, музиката и книжевноста, но има големо вли?ание и на историографи?ата, образованието и природознанието. Вли?анието врз политиката било значително и сложено, и бил поврзан со либерализмот и радикализмот.

Ра?а?ето на романтизмот е условено од општествено-историските случува?а. Романтизмот се ?авува во време на големи општествени потреси и национални движе?а, во периодот на дотра?ува?ето и распа?а?ето на феудалните општествени односи и за?акнува?ето на гра?анството. Показатели на таа општествено-историска вознемиреност се знача?ните историски настани: Француската револуци?а во 1789 година, воздигнува?ето на Наполеон и неговите осво?ува?а, победата на реакци?ата, како и востанието на декабристите во Руси?а во 1825 година.

Овие општествени потреси вли?аеле и на животниот идеал. Оформува?ето на новиот животен идеал се остварувало низ неколку фази: сентиментализмот и меланхоли?ата одговарале на расположението на буржоази?ата во предреволуционерното време, песимизмот и малаксаноста ?а зафа?а аристократи?ата по завршетокот на буржоаската револуци?а, а со падот на Наполеон, малаксаноста и разочарува?ето добиваат општи размери.

Причинителите на разочарува?ето и малаксаноста треба да се бараат во неусогласената гра?анска идеологи?а и гра?анската стварност. Имено, револуци?ата не ги остварила прокламираните идеи - братство, еднаквост и слобода. Генераци?ата на романтичарите не верува во усогласеноста на животот како што го предочил рационалистичкиот XVIII век. Тие се откажуваат од идеалот за главната власт на разумот и бараат утеха во емоциите и силниот индивидуализам.

Носител на романтичарското движе?е била гра?анската класа, па затоа во редовите на романтичарските создатели има голем бро? на племеници: ?озеф фон А?хендорф (1788-1857), ?ор? Гордон Ба?рон (1788-1824), Алфонс де Ламартин (1790-1869), Михаил ?ур?евич Лермонтов (1814-1841), Алфред де Мисе (1810-1857), Александар Сергеевич Пушкин (1799-1837), Перси Биш Шели (1792-1822), Алфред де Ви?и (1797-1863) и други.

Романтизмот во уметноста (книжевноста, сликарството, музиката и театарот) се ?авува како реакци?а на идеологи?ата и уметноста на претходниот период - класицизмот, односно рационализмот. Наспроти класицистичката поетика, често шаблонизирана и стегната во спрегите на рационалистичките правила и прописи за создава?е, романтизмот ?а истакнува потполната слобода на мечтите, изумите и тематиките, спротивставува??и се на сите облици на нормирано создава?е.

Кон кра?от на XIX век се по?авила силна антиромантичарска реакци?а, ко?а се движела во две насоки: првата, помирна, ги опфа?а разните облици на неокласицизмот, додека втората, разурнивачка, предлага различни видови на укинува?е на поези?ата. Некои поети, како Томас Стернс Елиот, препорачувале бега?е од исповедноста и од емоциите.

Зачетоци и разво? на романтизмот

?охан Волфганг фон Гете.

Жан Жак Русо.

Фридрих Шилер.

Александар Пушкин од Орест Кипренски.

Лорд Ба?рон.

Францускиот романтизам

Зачетоците на романтичарскиот животен идеал ги нао?аме уште во делата на францускиот просветител Жан Жак Русо (1712-1778). Русо со своите дела ?ули?а или новата Елоиза и Исповеди го трасирал патот на романтичарскиот суб?ективизам и чувственост. Нова Елоиза е пример за сентиментално-?убовен роман, ко? целосно ?а воздигнал човековата емоци?а. Навестува?ето на романтичарскиот суб?ективизам е видлив и во автобиографските Исповеди.

На овие дела на Русо се инспирирала романтичарската генераци?а. Во обликува?ето на романтичарскиот животен идеал, освен Русо, знача?на улога одиграле и Франсоа-Рене де Шатобри?ан и ?ор? Гордон Ба?рон. Шатобри?ан ги продлабочил концепциите на Русо, го вовел мотивот на ?светска болка“ (или тага), истенчената емоци?а и префинетиот лиризам. Книжевниот израз се обогатувал со нови, рафинирани квалитети кои ?а истакнуваат неговата забавна и визуелна компонента. На романтичарите им одговарал шатобри?ановиот естетизам, суб?ективизам, лиризам и неговата книжевна инспираци?а.

Според српскиот поет ?ован Дучи?, чудно е како романтизмот се развил ка? Французите, кои немале чувство за него, туку то? бил увезен од странство. Притоа, француските уметници го прикажувале ту?иот романтичен живот и на то? начин настанал францускиот романтизам.

Англискиот романтизам

Во Ба?роновите дела, романтичарскиот животен идеал се претставува во сво?от дефинитивен облик. Ба?роновите ?унаци чувствуваат потполна неусогласеност ме?у себе, своите морални начела и општествената конвенци?а со ко?а се соочени. Тоа чувство на раскол доведува до чувство на осаменост, промашеност и несфатеност. Ба?роновите ?унаци по сво?от начин на доживува?е се сродни со Русоовите ?унаци од романот Нова Елоиза и Гетеовиот Вертер, а само по некои свои одлики се разликуваат од претходникот. Неговите ?унаци се индивидуалисти и имаат бурен внатрешен живот ко? во себе носи црти на демонското. Моделите за своите ?унаци Ба?рон ги нао?ал во сопствениот живот. Неговиот живот се смета за живот на на?изразитите романтичарски ?унаци. Ба?рон со помошта на своите ликови на?сугестивно го формирал духот и идеалите на епохата. Но ликовите на бунтовници, осаменици, скитачи и незадоволници се претставиле и во делата на останатите создатели од оваа епоха.

Германскиот романтизам

Од сите романтичарски движе?а, германскиот романтизам бил на?многу свртен кон сонот, мистери?ата, несвесното, волшебното и фантастичното. Притоа, германските романтичари биле инспирирани од фолклорот: обновува??и ?а формата на баладата (Готфрид Аугуст Биргер) и на сказната (Лудвиг Тик, Лудвиг Ахим фон Арним, Фридрих де Ла Мот-Фуке, Адалберт фон Шамисо), германскиот романтизам ?а збогатил книжевноста со проколнатите места, магичните предмети, натприродните суштества и неверо?атните настани. Е. Т. А. Хофман, пак, отишол чекор напред ?авува??и се како основач на новиот поджанр - фантастичниот расказ. Фридрих Шилер (1759-1805), во драмата Разбо?ници обликувал лик на разбо?ник ко? се бори против општествената неправда. Шилеровиот ?унак го изразува расположението на побуденото гра?анство кое се буни против феудалниот апсолутизам.

Рускиот романтизам

Романтизмот е означен како златен век на руската поези?а, кога се по?авува пле?ада поети (Жуковски, Бат?ушков, Бератински, ?азиков, Рил?еев, итн.) кои мо?но и автентично го разоткриле лиризмот на руската душа. Во ово? период, рускиот романтизам го достигнал врвот во творештвото на Пушкин, Ф?одор Т?утчев и Михаил Лермонтов, кои се издво?уваат не само како великани на руската, туку и на европската поези?а од 19 век. Руската романтика обликувала неколку знача?ни ликови во Лермонтовите поеми Мцири и демонот и во Пушкиновите поеми Цигани и Кавказкиот заробеник. Сите се тие ба?ронски личности прогонети од судбината, благоородни во своите насто?ува?а и копнее?а, а трагични во сво?ата единственост и несфатеност. Лермонтовиот лик Печорин од романот ?унак на нашето време и Пушкиновиот Евгени? Онегин од истоимениот роман се ликови на ?одвишните лу?е“ кои се ?авуваат во ерата на суровиот николаевски режим.

Романтизмот во ?ужнословенската книжевност

Романтизмот во ?ужнословенската книжевност се одликува со одредени специфичности кои го одделуваат од општите романтичарски струе?а во европската книжевност. Навистина, то? никнал во сенката на германскиот романтизам, но набргу се претворил во лост за разво? на националната свест при што изворите ги барал во народната истори?а и народната книжевност. Во то? поглед, особено било големо вли?анието на епските народни песни, кои биле заслужни за револуционерната бо?а на романтизмот. На пример, Бранко Радичеви? брзо ги сфатил предностите на народниот говор и станал основоположник на модерната српска лирика. Во однос на другите одлики на ?ужнословенскиот романтизам, може да се наведат следниве: во лирската поези?а доминира ?убовта; во голема мера бил присутна сентименталноста, преземена од германските поети; природата станала еден од поважните мотиви во поези?ата; во пози?ата преовладувал ?амбот, а се по?авиле и многу сложени поетски изрази (на пример, во ?Сонетниот венец“ на Франце Прешерн) итн. Кон средината на 19 век во ?угословенската книжевност доминирала поези?ата, ко?а се движела од плачлива, сентиментална ?убовна лирика до бурни, патриотски тиради кои повикувале во борба против ропството. Притоа, од тоа море стихови само мал дел останал забележан според уметничката вредност. Навистина, тоа делумно е поврзано со краткиот век на трае?е на ?ужнословенскиот романтизам, но сепак, наспроти масовната поетска продукци?а, мал е бро?от на вредните остварува?а до то? период. независно од тоа, тогашните романтичари биле предводници на буде?ето на народната свест и на националните ослободителни движе?а, а нивните ангажирани политички песни ги полнеле страниците на тогашните весници и списани?а. На пример, политичкото движе?е ?Обединета српска младина“ била основна база од ко?а произлегувале српските поети во тоа време, а во неговите активости поези?ата се изедначувала со програмските, идеолошките и политичките манифестации.

Книжевна тематика на романтизмот

Книжевната тематика на романтизмот може да се сврзе во неколку целини:

• тематика на лични преокупации
• национално-историска тематика
• пе?зажна тематика - далечните и непознати краеви
• егзотика
• окултна и мистична тематика.

Тематика на личните преокупации

Изоштрениот суб?ективизам на романтизмот се отчитувал во сите книжевни видови. То? е подеднакво нагласен во лирската песна, драмата, патописот, романот и расказот. Лириката навлегува во прозните и драмските видови: романот често е компониран во облик на писма, дневници, мемоари. Таква форма одговарала на суб?ективистички ориентираниот период, а на?авена е уште во русоовата "Нова Елоиза". По гетеовиот роман "Страда?ата на младиот Вертер" сè пове?е се наметнува романот во облик на писма и интимни записи.

Дека романтизмот ?а негувал тематиката на личните преокупации сведочи и неговото лирско творештво. На?добрите остварува?а на романтизмот треба да се бараат во лириката.

Историско-национална тематика

Виктор Иго.

Историско-националната тематика се ?авува како израз на романтичарската осетливост за истори?ата и национална традици?а. Романтичарите ги привлекува средниот век и готиката, ги привлекуваат на?изворните облици на народното творештво и духот. Бара?ето на инспираци?ата во далечните историски периоди може да се следи во делата на на?знача?ните автори.

Портрет на Волтер Скот од Едвин Лендсиер.

Виктор Иго (1802-1885) во сво?от роман "?вонарот на богородичната црква" го одведува читателот во средновековен Париз и го соочува со средновековната готска архитектура.

Волтер Скот (1771-1832) во своите историски романи "Иван Хоу", "Кенилворт" и "Лемермурската придружничка" ги евоцира различните периоди на англиската истори?а од XII век па натаму.

Занимава?ето на романтичарите со истори?а е резултат од општествените потреси. То? интерес за поранешното, историското предупредува на судир на творецот со неговото време и то? бара решение во истори?ата.

Романтизмот ?а барал сво?ата инспираци?а во народното творештво. Вра?а?ето на народното творештво може да се следи од ?охан Готфрид Хердер (1744-1803), па до Скот и Пушкин. Хердер во потрагата за изворната емоци?а запрел на народното творештво. Издал две книги со народни песни од разни континенти, насловени како "Volkslieder". Во таа збирка се нао?а и српската народна балада "Хасанагиница", преведена од Гете, об?авена уште претходно на итали?ански и во оригиналот во "Фортисовиот пат по Далмаци?а".

Англискиот поет ?е?мс Макферсон (1736-1796) об?авува збирка на песни ко?а набожемски ?а напишал стариот поет Оси?ан (одломки од стари песни собрани во ридестата Шкотска и преведени од галски или ерсе ?азик во 1760). Во веродосто?носта на овие "Оси?анови песни" се посомневале уште макферсоновите современици. На кра?от преовладало мисле?ето дека Макферсон познавал некои одломки од галската поези?а од усмени и писмени предани?а и на нив ги засновал своите дела, но и дека во целина неговиот "Оси?ан" не е изворен превод на старите галски песни. Иако така не ?а обновил поези?ата на старите шкотски Келти, Макферсон го оживеал уметничкиот дух и околината во ко?а таа настанала. Но, на?важно од сè е дека "Оси?ановите песни", инаку проткаени со меланхолични чувства од опипливите описи на дивата северна природа, го започнале патот на европскиот романтизам и оставиле траги во книжевното творештво на младиот Гете и Шатобри?ан, а предизвикале зачудува?е ка? Хердер. Макферсоновата збирка носи во себе меланхоли?а и опис на северната природа. Точно тие два елемента ги прифатила романтиката. Оси?ан станал поим за новиот начин на пее?е. Духот на народната песна и не?зините изразни средства ги воведуваат во поези?ата макферсоновите современици, особено Роберт Бернс (1759-1796). Бернс сво?от поетски израз го втемелил на мелодиката и лексиката на шкотската народна поези?а.

Народната поези?а го доживеала сво?от процут и во делата на руските романтичари. Пушкин, на?целовитата творечка личност на рускиот романтизам, се инспирирал од народниот дух, а ?азикот на народната поези?а и проза го подигнал на поголемо уметничко ниво.

Пе?зажна тематика

Пе?зажот на далечните, непознати краеви ?а привлекува необузданата романтичарска мечта. Смислата за обликува?е на пе?зажите како средства за искажува?е на доживува?ата ?а покажал Жан Жак Русо. Публиката не ги засакала само неговите ?унаци, туку и живописниот пе?заж во ко? е проектирана нивната душевност. Шатобри?ан го естетиизра пе?зажот и со тоа ?а поентира медитаци?ата и проживува?ето на своите ликови.

Во делата на романтичарите се предочени краевите на егзотичните и далечни предели (шва?царски пе?зажи, пе?зажот на Блискиот и Далечниот Исток, Кавказ, Америка, Шкотска). Описите на пе?зажите се одликуваат со лирски акценти. Особено се нагласени визуелните црти (бои и движе?а). Колористичката подлога на реченицата сочинува знача?на стилска одлика во обликува?ето на пе?зажната тематика.

На?знача?ни претставници на книжевноста на романтизмот

Лудвиг Тик.

Особената, карактеристична тематика ?а нао?аме во делата на Едгар Алан По (1809-1849). Во своите раскази за гротескното и арабеските, во 1840 то? обликува морбидни и мистични теми. Таа мистично-морбидна тематичка лини?а ?а развил германскиот романтизам во делата на Ернст Теодор Хофман (1776-1822), ко? го насочил сво?от романописен свет кон привидени?ата, вилите и волшебниците. Ба?ките на Лудвиг Тик (1773-1853) се подредени со законите на магичните и натприродните сили.

Во книжевноста на ?ужните Словени, на?знача?ните претставници на романтизмот се: Петар Петрови? ?егош со ?Горски венец“, Иван Мажурани? со ?Смртта на Смаил-ага Ченги?“, Франце Прешерн со ?Сонетен венец“, Бранко Радичеви?, Петар Прерадови?, ?ура ?акши?, Симон Грегорчич, Лаза Кости?, Стеван Ка?ански итн.

Критички осврт врз романтичарската книжевност

Според неговото сведоче?е, Гете и Шилер се автори на поимите на класичното и романтичното. Притоа, класичното то? го нарекува здраво, а романтичното го означува како болно.

Естетска концепци?а на романтизмот

Романтизмот се по?авил како реакци?а на строгите норми и шаблони во класицизмот. Во книжевноста на романтизмот доминирала поези?ата како жанр, што се должи на тоа што главните теоретски поставки на романтизмот биле основа за создава?е нова поези?а и потполно нов сензибилитет. Основата на романтизмот е тврде?ето дека уметноста е израз на фантази?ата и на чувствата, а не на разумот, што пак предизвикало вра?а?е на поези?ата кон интимното и суб?ективното. Сепак, за разлика од класицизмот, романтизмот нема целосна теори?а на поези?ата, зашто таквата теори?а била орфрлена како неможна и непотребна, биде??и според романтичарите разумот е немо?ен кога се во праша?е чувствата. Во секо? случа?, романтичарите биле остри противници на сите канони и шаблони, така што и нивната теоретска мисла била насочена против воспоставените правила и против традици?ата, а уметничкото творештво му се препуштало на талентот на поединецот.

Теоретските основи на романтизмот се сре?аваат во расфрлените и фрагментарни текстови на голем бро? романтичарски поети, а во то? поглед особено значе?е имаат двете големи романтичарски школи - германската и англиската. Поставките на германските романтичари во прв ред се сведуваат на промена на односот кон природата и кон об?ектот, воопшто. За разлика од мирниот класицизам, германските романтичари ?а истакнувале надмо?носта на човечката поединечност над природата и тврделе дека поетот не треба да ?а опишува или да ?а имитира природата, туку да ги изразува своите суб?ективни доживува?а. За германските романтичари, возбуденото, активно и осетливо ?ас било извор на целото уметничко творештво, а особено на поетското. Од друга страна, англиската школа, особено Вордсворд и Колри?, ?а застапувале тезата дека извештачениот книжевен ?азик е лажна основа на книжевноста и дека поетот треба да ги бара изворите на сво?ата инспираци?а во природата и во народниот ?азик. Останатите романтичарски гледишта се движеле ме?у овие два става. На пример, Германи?а била лулка на сфа?а?ето дека народната истори?а и поези?а се важни извори на поетското творештво. Ова воодушевува?е со истори?ата, митологи?ата и култовите, на почетокот било револуционерно, но набргу станало регресивно, претвора??и се во теори?а за супериорноста на германската раса и за славата на германскиот народ, како на?длабок израз на светскиот дух.

Романтизмот развил сво?а естетска концепци?а. Таа естетска концепци?а е спротивставена на естетиката од XVIII век. Поучно-просветителската функци?а на уметноста е заменета со емоционално-естетска функци?а. Творечкиот чин по сфа?а?ето на романтичарите е мотивиран на?напред од емоционалниот момент. Творецот се подредува на силата на имагинаци?ата, мечтите и ?азикот. Во сфа?а?ето на уметничките средства, романтизмот прави револуци?а. Изразот станува послободен, а ?азикот побогат и поеластичен. Романтизмот развил осетливост за музичката и визуелната компонента. Како и да е, романтичарите го трасираат патот на новото доживува?е и изразува?е кое ?асно ?е се отцрта во новата поези?а, почнува??и од Шарл Бодлер преку симболистите до импресионистите.

Уште Лудвиг Тик ?а изразил иде?ата за здружува?е на сфа?а?ата во поези?ата:

И бо?ата ?вони, формата звучи,

Тие по обликот и бо?ата звучат, ?вонат.

Што разделила зависта на боговите,

Тука божицата на фантази?ата сега дружи,

Сво?ата бо?а да ?а познае оваа музика,

А секо? лист со сладок глас се служи,

Да, бо?ата, мирисот, песната се нови бра?а.

Ги соединува братскиот вез,

Каде песништвото ги спо?ува сè од ред

Секо? нека се гледа во сво?от друг.

Синестези?ата е значи знача?но откритие на романтизмот, а сво?ата поетска фоrмулаци?а ?а доживува подоцна, во Бодлеровата песна "Созвуч?а". Романтизмот го обогатил лирскиот поетски израз. Метафората била продуктивна, а поетската слика се усовршила и обогатила. На подлогата на романтизмот израснале подоцнежните поетски струи. Како особена знача?ност на романтизмот треба да се нагласи ме?усебното преплетува?е на различни уметности: поези?а, музика и сликарство.

Романтизмот особено ?а нагласувал поетската инспираци?а. Поетот го прогласил за пророк и визионер. Уметноста ги претпоставила сите останати облици на живот, притоа истакнува??и си го сво?от утописки карактер. Според романтичарскиот пристап, фантази?ата не е само основната творечка сила, туку и творечки, божествен принцип. Притоа, поетот само го повторува првиот, на?високиот чин на создава?ето, оно? со ко? Бог се создал себеси и тоа го об?авил со зборот. Превласта на естетизмот сочинува една од важните одлики на романтизмот. Романтизмот изградил сво? посебен стил. Без оглед на поединечните одлики на романтизмот во поедини зем?и, то? се ?авува како единствена стилска формаци?а. На романтичарскиот начин на доживува?е на светот на?добро му одговарале лирските форми. Лириката ?е се наметне во сите книжевни родови.

Монолошките облици на искажува?е навлегуваат во романот, расказот и драмата. Раскажува?ето во епските дела е пореметено со вклучува?ето на пе?зажите , медитаци?ата и фантастично-мистилните случува?а. Епските творби го губат сво?от првобитен раскажувачки карактер и ?а усво?уваат лирската техника. Синтезата на лирско-епското изразува?е на??асно се препознава во поемите. Поемата станала доминантна книжевна форма на романтизмот. Поемата ?а негуваат и на?познатите романтичари (Ба?рон, Пушкин, Лермонтов). Покра? поемата, процутува и уметничката ба?ка и историскиот роман. Романтизмот, значи, создал сво?а одредена визи?а на светот, сво? стил и сво?а книжевна техника.

Романтизмот во ликовната уметност

?Талкач над морето од магла“ од Каспар Давид Фридрих.

И во ликовната уметност (слично како и ка? книжевноста), романтизмот се ?авува како реакци?а на класицизмот ко? на сво?ата поетика и ?а забранувал полната слобода на поединечното творештво. Романтичарите на?прво ?а нагласуваат слободата и мечтите, а изворите на своите теми ги бараат првенствено во легендите и историските настани и, неретко, во народната поетика. Тоа вреди и за романтичарските сликари, кои посебно внимание придаваат на обликува?е на композици?ата и патетичниот израз, нагласен колорит и воочливо контрастира?е.

Ме?у на?знача?ните претставници на романтичарското сликарство е Ежен Делакроа (1799-1863), сликар на големи историски теми, како и библиски и митолошки мотиви. То? е познат како илустраторот на делата на Данте, Шекспир и Гете.

Покра? Делакроа, знача?ни се уште и сликарите Ками? Коро (1796-1875), сликар на поетски пе?зажи, како и Жан Франсоа Миле (1815-1875), ко? во пе?зажот воведува и ликови на селани, дрвосечачи, пастири, отвора??и ?а на то? начин вратата на реалистичното сликарство.

На границата поме?у романтичарскиот и реалистичниот стил во сликарството стои и една од на?големите сликарски, графичарски и ва?арски личности од XIX век - Оноре Доми?е (1808-1879), ко? посебно се истакнал со сатиричкиот пристап на гра?анското општество на своето време и со политичките карикатури.

Романтизмот во музичката уметност

Петар Илич Ча?ковски.

Во музичката уметност, романтичарските тенденции се слични како и во останатите уметности: тежнее?е за потополна слобода во изразот и мислата. Темелна одлика на романтичарската музика инсистира?ето на непосредност на музичкиот израз, разноликоста на музичката форма, нагласената мелодиозност и обоеноста на музичката фраза. Творците од тоа време на?често ?а нао?аат инспираци?ата за своите дела во творештвото на знача?ните книжевници (Ламартин, Иго, Ба?рон, Гете, Шилер и други).

На?знача?ни претставници на европскиот музички романтизам се германците Франц Шуберт (1797-1828), творец на соло песни, клавирски мини?атури и симфонии, потоа Карл Мари?а фон Вебер (1786-1826), писателот на клавирски композиции и познатата опера "Виленикот стрелец" со тематика од народните легенди, Феликс Менделсон (1809-1847), автор на клавирски и оркестарски дела, а еден од на?истакнатите е Роберт Шуман (1816-1856), автор на симфониски етиди, како и на певливи сентименталистички соло песни.

По?акот Фредерик Шопен (1810-1849), ко? голем дел од сво?от живот го минал во Париз, пишувал виртуозни композиции, пронао?а??и притоа нови форми на создава?е.

Како автори на симфониски песни се истакнале Хектор Берлиоз (1803-1869) и Франц Лист (1811-1886), ко? бил и пи?анист, и творец, и диригент: надоврзува??и се на Берлиоз, то? уште пове?е ?а усовршува симфониската музика. Од словенските творци треба да се спомене Михаил Иванович Глинка (1804-1857), ко? во своите творби ?а поврзувал руската и европската музичка традици?а, а ги напишал и познатите опери "Руслан и ?удмила", како и "Иван Суса?ин" и чехот Беджих Сметана (1825-1884), автор на познатиот циклус од симфониски песни "Мо?ата татковина" и операта "Продадена невеста" со големо користе?е на мелодиката на народната песна. Во музичкото творештво на Руси?а, Глинка го следат познати ими?а: Александар Порфирович Бородин (1833-1881) со операта "Кнезот Игор" и симфониските песни со содржина од народните предани?а, потоа Модест Петрович Мусоргски (1839-1881), познат во целиот свет по операта "Борис Годунов" и "Сарачинскиот саем". Следат Никола? Римски Корсаков (1844-1908), писател на опери, од кои на?позната му е "Садко", со тематика од руската народна епска поези?а, како и Петар Илич Ча?ковски (1840-1893), еден од на?добрите светски творци на симфониска музика и автор на познатата опера "Пиковата дама", напишана спрема Пушкин.

Ако се додадат кон тоа величествениот оперски опус на ?узепе Верди (1813-1901) - "Риголето", "Трубадурот", "Трави?ата", "Аида" и ништо помалку знача?ното оперско дело на Рихард Вагнер (1813-1883) со оперите "Клетиот Холандез", "Танхарун", "Тристан и Изолда" и други, може да се рече дека целокупната музичка уметност во романтизмот дошла до таков замав да ни пред ни после оваа епоха немало толку знача?ни творци и уметнички остварува?а во музичките жанрови.

Романтизмот во театарската уметност

Театарскиот живот за времето на романтизмот во европски граници е на?важен во Германи?а, Австри?а и Франци?а. Во Германи?а, отпорот против класицизмот се чувствувало уште во движе?ето на младите, Sturm und drang - Бура и натисок. Припадниците на ова движе?е барале ослободува?е од традиционалната драматурги?а (посебно античката), како и непризнава?е на какви било школи и поетика.

Покра? Фридрих Шилер, претходникот на романтизмот чие дело влегло и во неговите граници, на?целовитиот романтичарски германски драмски писател е Фридрих Хебел (1813-1863), автор на гра?ански трагедии, историски и митолошки теми (?Нибелунзите“ од 1862). Во Австри?а, каде во познатиот виенски Бург-театар се по?авил жанрот на народната драма, покра? Франц Грилпарзер (1791-1872), на?знача?но е името на ?охан Нестро? (1801-1862).

Романтизмот во француската драматурги?а е на?авен со познатиот предговор на драмата ?Кромвел“ од 1827 на Виктор Иго, во ко? то? се залага за романтичарски тип на театар; на?позната во таа смисла е неговата лирска драма ?Хернани“ од 1830 година. Александар Дима (1803-1870) е творец на популарна драма, како и трагедии со историски теми, а Алфред де Мисе е под силно вли?ание на Шекспировата драматурги?а. Во жанровска смисла, во тоа време преовладуваат историската драма, комеди?а и мелодрама, а заедничко име на таа драматурги?а е либерално-гра?анска негаци?а на класицистичките конвенции.

Надворешни врски

• По?авата и особеностите на романтизмот — ?Македонски ?азик и литература“ (македонски)